Wstęp

„ Ekologia jest jedną z dziedzin biologii badająca wzajemne relacje między organizmami, między organizmami a środowiskiem. Ekologia zajmuje się zjawiskami zachodzącymi w przyrodzie”. Dlatego już w wieku przedszkolnym ,  powinniśmy ukazywać piękno otaczającego  świata, rozbudzać  w dzieciach odpowiedzialność  za otaczający nas świat przyrody. Dziecko 4-letnie powinno być świadome, że wszystko co go otacza  tzn. - rośliny, zwierzęta oraz przyroda nieożywiona, podlega pewnym prawom, np. -prawom  do  istnienia.
    Powinno mieć świadomość, że wszystkie działania podejmowane przez człowieka wpływają na środowisko negatywnie lub pozytywnie.
    

Charakterystyka programu

             Położenie naszego przedszkola sprzyja  realizacji   programu ekologicznego.. Tereny Poleskiego Parku Narodowego rozciągają się równomiernie we wszystkie strony, a my pozostajemy w jego centrum. Sąsiedztwo terenów leśnych daje  możliwość bezpośredniego kontaktu z przyrodą podczas wycieczek, spacerów, zajęć dydaktycznych i zabaw.
    Piękno naszego krajobrazu, jego kolorystyka, działają na wrażliwość dziecka i wzbogacają jego  przeżycia.  Bezpośredni kontakt
z przyrodą  budzi uczucia opiekuńcze  i rozbudza zamiłowania przyrodnicze. Rozbudza odpowiedzialność za stan środowiska.
    Przebywanie na wolnym powietrzu sprzyja  walorom zdrowotnym, które są  dopełnieniem w całokształcie wszechstronnego  rozwoju
i wychowania dziecka.

    Od wielu lat pracując z dziećmi przedszkolnymi realizuję ścieżkę edukacyjną z ekologii. Dlatego też postanowiłam szerzej realizować  treści ekologiczne zwłaszcza, że Zespół Szkół w Urszulinie nosi imię  Prof. Alfreda Lityńskiego-hydrologa i miłośnika przyrody.
Szczególną uwagę zwróciłam na wszechstronny  rozwój dziecka mowę, myślenie, pamięć, pamięć odtwórczą, a także rozwój manualny. Program zgodny jest z podstawą programową wychowania przedszkolnego.  W trakcie realizacji programu dziecko będzie miało możliwość działać spontanicznie w środowisku.

FORMY PRACY:

• Praca z całym zespołem z wykorzystaniem aktywnych metod pracy
• Grupowa, zespołowa oraz  indywidualna
• Sytuacja edukacyjna
• Włączenie  rodziców do współpracy (organizacja wycieczek, finansowanie pomocy do zajęć)
• Wycieczki i spacery do różnych ekosystemów, instytucji, zakładów pracy
• Spotkania z przedstawicielami instytucji państwowych
• Konkursy i uroczystości o tematyce  ekologicznej
• Prace praktyczne na rzecz ochrony i kształtowania środowiska

Podstawowa formą aktywności dziecka w przedszkolu jest zabawa,  na zabawie oparte będą wszystkie działania dzieci związane z realizacją tego programu.

Metody pracy:

• Czynna: metoda samodzielnych doświadczeń
                  metoda kierowania własną działalnością
                  metoda zadań stawianych dziecku
  
  
•  Oglądowa: obserwacja i pokaz, osobisty przykład nauczyciela, udostępnianie sztuki- dzieła plastyczne, przedstawienia, ilustrowane artystycznie utwory literackie,
  
  
• Słowna: rozmowy, opowiadania, zagadki, objaśnienia i instrukcje, sposoby społecznego porozumiewania się, metody żywego słowa

Cele:

• rozbudzenie  właściwych  postaw wobec przyrody i wzbudzenie  pozytywnych uczuć wobec niej.
•     
• szerzenie wiedzy z zakresu zagrożeń w sferach; ekologicznej, zdrowotnej i społecznej.
• rozwijanie wrażliwości dzieci na piękno przyrody i konieczność ochrony środowiska naturalnego, we współpracy z  jednostkami samorządowymi, środowiskiem lokalnym, rodzicami i  szkołą.
• Kształtowanie postawy proekologicznej, podstawowych zasad ochrony przyrody. Przygotowywanie do obserwowania, przeżywania,  oceniania i działania w środowisku naturalnym bliskim dziecku.

Cele szczegółowe:

• Rozumienie konieczność ochrony przyrody.
• Uzmysłowienie dzieciom, że troska o przyrodę jest troską o nas samych.
• Zdobycie , poszerzenie i utrwalenie wiadomości o przyrodzie w bezpośrednim kontakcie( poznanie wybranych roślin i zwierząt występujących na terenie PPN).
• Postrzeganie norm proekologicznych przez dzieci i inne osoby; poznanie pojęcia odpady.
• Zachęcanie rodziców do współpracy w podejmowanych działaniach.
• Zachęcanie dzieci do uprawy roślin.
• Ukierunkowanie dziecięcej działalności w kierunku aktywnego poznawania i rozumienia  przyrody.
• Zapoznanie z obiegiem wody w przyrodzie.
• Zapoznanie ze znaczeniem powietrza i czystej gleby.

     Praktycznie każdy temat kompleksowy dotyczący treści przyrodniczych i ekologicznych będzie realizowany w bezpośrednim kontakcie ze środowiskiem  naturalnym bliższym lub dalszym.
(tematy rozpisane w tabeli w załączniku)

EWALUACJA

Ewaluacja  programu to przede wszystkim refleksja własna  ukierunkowana na rozwój, stanowią ją wspólne rozmowy z dziećmi  ,rodzicami, dyskusje, próby oceny po zajęciach. Inna formą jest przygotowanie wystawy  plastyczne i fotograficznej umieszczenie na stronie internetowej lub Facebooku.  Narzędziami badającymi zmiany będą obserwacje dzieci, wywiady, analiza wytworów, ankieta dla rodziców, ankieta dla nauczycieli, prace dzieci , scenariusze zajęć.

LITERATURA:

• S. Wiąckowski „Ekologia Ogólna” Oficyna Wydawnicza Branta  Bydgoszcz 1998r.
• Emilia i Jan Frątczakowie „Kącik przyrody w wychowaniu przedszkolnym” WSiP Warszawa 1979r
• Edeltrauta Janik „Przyroda przeżywana i obserwowana z dziećmi przedszkolnymi” WSiP Warszawa 1988r.
• Alina Budnik „Ekologia społeczno – przyrodnicza dzieci w wieku przedszkolnym i młodszym szkolnym” Impuls Kraków 2014r.
• Teresa Parczewska „Edukacja ekologiczna w przedszkolu” Wydawnictwo UMCS Lublin 2009r.
• Helena Kruk „ Z ludźmi i przyrodą” Wydawnictwo WSiP Warszawa 1991r.
• Apolinary L. Kowal Maria Świderska- Bróż „Oczyszczanie wody” PWN Warszawa- Wrocław 1998
• Krystyna Falińska, „Biologia Roślin”  PWN1997
• Elżbieta Gierek, Iwona Zając Żywioły pakiet edukacyjny  Fundacja Wspierania  Inicjatyw Ekologicznych Kraków 2010r

Opracowała:  Henryka Artymiuk