Jak wspierać Wysoko Wrażliwe Dziecko w przedszkolu
Wrażliwość emocjonalne dziecka jest cechą wrodzoną. Wysoko Wrażliwe Dziecko (WWD) - z angielskiego: High Need Baby (HNB) - jest dzieckiem wyróżniającym się specyficznym temperamentem oraz funkcjonowaniem układu nerwowego. Jego wyjątkowa wrażliwość może w przyszłości stać się dużym atutem. By tak jednak było, ważne jest wsparcie ze strony rodziców i opiekunów. Jak rozpoznać Dziecko Wysoko Wrażliwe w przedszkolu i jak je wspierać w rozwoju?
Dziecko Wysoko Wrażliwe w przedszkolu - po czym rozpoznać?
Zwróć uwagę, czy maluch w przedszkolu:
- przed nawiązaniem kontaktu dłużej obserwuje otoczenie i grupę rówieśniczą,
- wymaga dłuższego okresu adaptacji niż rówieśnicy,
- lepiej się czuje wśród osób, które już zna,
- jest bardzo podatny na emocje
- jest bardzo ekspresyjny (np. częściej reaguje płaczem albo wstydliwością, wpada w euforię albo się boi),
- łatwiej odczytuje nastroje innych osób oraz ich nastawienie w stosunku do niego (również na podstawie komunikacji niewerbalnej),
- przejawia większą wrażliwość na kolory, obrazy, zapachy, dźwięki, bodźce dotykowe,
- jest bardziej wyczulony na ból oraz głód,
- źle radzi sobie z zadaniami na czas,
- ma tendencje do bycia perfekcjonistą, bywa uparty i zawzięty,
- zadaje dużo pytań, również używając słownictwa, które wydaje się zbyt skomplikowane na jego wiek,
Dziecko nie mówi? Nie zawsze jest to oznaka nieśmiałości - przeczytaj: Mutyzm: rodzaje, przyczyny, leczenie.
Jak wspierać Dziecko Wysoko Wrażliwe w przedszkolu?
Dla Dziecka Wysoko Wrażliwego rodzice na ogół stanowią najważniejsze i podstawowe źródło wsparcia. Jest duża szansa na to, że maluch zwiąże się z opiekunami w przedszkolu, ale to rodzic będzie dawał mu poczucie bezpieczeństwa.
Jak zorganizować więc pracę w przedszkolu, by zapewnić Dziecku Wysoko Wrażliwemu optymalne warunki rozwoju?
- Staraj się organizować jak najwięcej zajęć w podgrupach. W ten sposób umożliwisz dziecku przełamywanie strachu i obaw przed innymi dziećmi.
- Unikaj zadawania prac na czas przy zadaniach indywidualnych. Dziecko Wysoko Wrażliwe może mieć zaburzone poczucie bezpieczeństwo w momencie, kiedy ktoś je popędza.
- W miarę możliwości zorganizuj w sali miejsce do wyciszenia się, uspokojenia. Będzie potrzebne zwłaszcza dzieciom wrażliwym na hałas czy inne bodźce (jaskrawe światło, szybkie zmiany kolorów).
- Akceptuj dziecko takie, jakim jest; nie krytykuj jego wrażliwości i gwałtownych reakcji.
- Ucz dzieci określania emocji i tego, że każdy ma prawo do ich odczuwania (również negatywnych). Ucz, które reakcje na uczucia są korzystne oraz społecznie akceptowalne. Sprawdź nasze Zabawy na wyrażanie uczuć.
- Zwracaj uwagę, jakie potrzeby może komunikować dziecko. Może być to trudne u dzieci młodszych, które jeszcze nie potrafią ich werbalizować; ważna jest wtedy uważna obserwacja.
- Zauważaj i doceniaj wysiłki dziecka oraz cechy odróżniające go od innych - większą kreatywność, staranność wykonania zadania, dokonywanie decyzji z uwagą.
Wrażliwość - atut dziecka w przedszkolu
Praca z Dzieckiem Wysoko Wrażliwym bywa trudna, a przede wszystkim - męcząca. Może być też jednak wyjątkowo satysfakcjonująca! Zauważ plusy w zachowaniu malucha:
- Dziecko zbyt emocjonalne - Dziecko pełne pasji:
dziecko na ogół chętne do odkrywania, poznawania, do drążenia tematu i pogłębiania wiedzy. W przyszłości może być bardziej kreatywny oraz ambitny od rówieśników.
- Dziecko bojaźliwe - Dziecko skoncentrowane:
maluch przed podjęciem decyzji często zastanawia się, czy jest ona bezpieczna. Dzięki temu uczy się logicznego, przyczynowo-skutkowego myślenia.
- Dziecko płaczliwe - Dziecko empatyczne:
czyli osoba, które jasno pokazuje, że mają jakąś potrzebę. Oprócz tego jest też wrażliwa na nastroje innych. Odpowiednio ukierunkowana, w przyszłości będzie tworzyć relacje oparte na tolerancji i zrozumieniu dla drugiego człowieka.
Poznaj też metodę komunikacji, opartą na empatii! Zobacz: NVC w relacji z dzieckiem - o co chodzi w Porozumieniu Bez Przemocy?
Wysoka Wrażliwość jest zespołem cech, z których się nie wyrasta. W przyszłości będzie musiała znaleźć ujście. Może objawić się w zaburzeniach psychicznych, chorobach, problemach z odnalezieniem się w grupie społecznej. Jednak Dziecko Wysoko Wrażliwe, które wychowuje się w atmosferze akceptacji i wsparcia, wyrasta na wyjątkowego dorosłego - kreatywnego, ambitnego, świadomego swoich uczuć i potrzeb.
Przeczytaj też: Wysoko Wrażliwe Dziecko (WWD) - po czym je rozpoznać?