Wstęp

Przed współczesnym przedszkolem stawiane jest wiele wyzwań, przede wszystkim dzięki przemianom, które w bardzo szybkim tempie zachodzą w naszym życiu. Dlatego też niezmiernie ważne jest kształtowanie pokoleń o twórczej postawie. Uważam, że każde dziecko może być twórcze, jak również można zwiększyć efektywność twórczego myślenia poprzez trening, czyli ćwiczenia. Zadaniem nauczyciela jest więc dobieranie takich metod i ćwiczeń, aby w trakcie twórczości plastycznej pobudzać, rozwijać i wspierać aktywną postawę dzieci.

W przedszkolu zajęcia plastyczne pełnią szczególną rolę. Kształtują i rozwijają wrażliwość na piękno otaczającej nas rzeczywistości. Wzbogacają aktywność umysłową, pobudzają wyobraźnie i wyzwalają inicjatywę twórcza, kształtują osobowość oraz wzbogacają przeżycia. Twórczość plastyczna jest jedną  z ważniejszych form działalności dziecka. Podstawą skutecznego funkcjonowania we współczesnym świecie jest postawa twórcza. Dzieci są kreatywne z natury, dlatego tę wspaniałą zdolność należy w nich pielęgnować  rozwijać. Jak pokazuje praktyka kształcenie  rozwijanie umiejętności artystycznych stanowi podstawę rozwoju twórczości dziecięcej. Rozbudzanie zainteresowania sztuka, plastyką, odkrywanie w sobie naturalnych predyspozycji i uzdolnień skłania dziecko do samodzielnej twórczości i działania.

W procesie samego tworzenia dziecko doznaje silnych przeżyć, a w swoich pracach ujmuje własne myśli  i uczucia. Natomiast nauczyciele poprzez rysunek i inne prace plastyczne poznają swoich wychowanków, ich emocje, aktualne samopoczucie, lęki radości, rozwój intelektualny, zainteresowania. Jednym z celów pracy w tym zakresie jest umożliwienie dziecku aktywnego poznaniu świata zgodnie z jego potrzebami, zainteresowaniami i dążeniami. Należy przy tym pamiętać, ze każdy jest indywidualnością i może odbierać świat na własny, niepowtarzalny sposób.

Opis zasad innowacji:

Innowacja będzie realizowana w grupie 5 latków.

Materiał będzie realizowany przez autorkę innowacji poprzez zajęcia prowadzone systematycznie przez cały rok przedszkolny 2018/19.

Zajęcie będą odbywały się jeden raz w tygodniu w godzinach popołudniowych w sali przedszkolnej.

W propozycji ćwiczeń skupiłam się na zabawach plastycznych z wykorzystaniem elementów różnych technik plastycznych,  ponieważ przy ich pomocy możemy rozwijać umiejętności manualne dziecka.

Wdrażanie założeń innowacji, odbywać się będzie zgodnie z założeniami podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz zasada zachowania stopniowania trudności.

Organizacja przebiegu innowacji

Cel główny:

• kształtowanie i rozwijanie umiejętności twórczych oraz uzdolnień plastycznych dzieci poprzez różnorodne działania artystyczne.

Cele szczegółowe:

• pobudzanie umiejętności, ekspresji i wrażliwości plastycznej u dzieci,
• rozwijanie twórczej postawy, kreatywności oraz poczucia estetyki (stymulowanie procesów poznawczych),
• wyciszenie negatywnych emocji, relaks,
• wdrażanie do cierpliwości i staranności w pracy własnej i grupowej,
• kształcenie   umiejętności   organizacji   pracy   i   posługiwania   się   środkami plastycznymi,
• umożliwienie poznawania różnych technik plastycznych,
• przygotowanie do praktycznego stosowania wiedzy w życiu codziennym,
• wzbudzanie zainteresowania rozmaitymi wytworami artystycznymi m.in. malarstwem, wytworami sztuki ludowej, architekturą, rzeźbą, fotografią itp.,
• aktywizowanie przekonania we własne zdolności, możliwości oraz umiejętności.
  

Metody pracy:

• objaśnienie,
• pokaz,
• obserwacja,
  
• pogadanka,
• metoda praktycznego działania,
• ekspresji
  

Formy pracy:

• zbiorowa
• grupowa
• indywidualna
• wyjście w plener

Spodziewane efekty (dziecko) – wskaźniki:

• eksperymentuje narzędziami oraz różnorodnym materiałem i technikami plastycznymi,
• wykonuje proste formy użytkowe
• rozwija wrażliwość estetyczna
• dostrzega piękno otaczającego świata - wyraża swoje przeżycia, emocje
• w różnorodnych formach plastycznych,
• potrafi pracować w grupie
• przeżywa sukces
• czuje się zauważone i docenione
• nabywa większej pewności siebie
• podwyższa własny poziom samooceny i akceptacji
• prawidłowo trzyma i posługuje się przyborami  materiałami plastycznymi
• dostosowuje nacisk ręki do używanego przyboru

Propozycje technik plastycznych:

• Frottage
  

Pokrywanie kredkami woskowymi, bądź pastelami olejnymi różnych przedmiotów o wyraźnej fakturze, np. liści, pióra, kora, deski, monety, siatka, firanki, serwetki, a potem odciskanie ich na kartce papieru, tworząc ciekawe kompozycje.

• Collage
  

Wykonywanie kompozycji z różnych materiałów  i tworzyw np. papieru, tapety, tkaniny, a następnie naklejanie na papier. Niektóre fragmenty kolażu można dorysować.

• Puentylizm(Pointylizm)
  

Technika polegająca na tworzeniu kompozycji obrazu poprzez zapełnianie gęsto rozmieszczonymi, różnobarwnymi punktami kładzionymi na kartkę papieru. Malowanie czubkiem pędzla, patyczkami do uszu, opuszkami palców.

• Malowanie gwaszem
  

Farby mieszamy z pastą do zębów i malujemy za pomocą pędzli płaskich.

• Malowanie przyprawami świata, kawą
  

Farby mieszamy z kawą, pachnącymi przyprawami oraz klejem. Następnie pokrywamy farbami kartkę papieru, bądź wybrany element.

• Malowanie (barwienie) rożnymi przedmiotami np. rurką od napojów, widelcem, patyczkami od uszu itp.
  

Wykorzystujemy do tej techniki rozcieńczone farby wodne lub tusze. Zanurzamy przedmioty i malujemy nimi różne wzory na kartce papieru.

• Układanie materiałów przyrodniczych na podłożu z plasteliny
  

Przygotowujemy podłoże z plasteliny i na tym podłożu układamy różnorodny materiał przyrodniczy, możemy także układać kawałki gazet, drobnych przedmiotów dekoracyjnych …

• Malowanie gąbką z wykorzystaniem szablonów
  

Z kartki grubego papieru wycinamy szablon, który przykładamy do podłoża np. kartki papieru. Następnie malujemy gąbka uprzednio namoczoną w farbie plakatowej lub akwareli, uderzając lekko w papier widoczny w okienkach szablonu.

• Malowanie kartonikiem
  

Z grubego papieru wycinamy prostokąty, które posłużą do nakładania farby na kartkę papieru.

Przykładowe tematy prac plastycznych:

• Jesienne liście – zapoznanie z techniką frottage.
• Owoce – zapoznanie z techniką malowania rożnymi przedmiotami.
• Święty Mikołaj – malowanie farbami akwarelą wodną.
• Pachnące pierniczki – malowanie pachnącymi przyprawami.
• Świąteczne dekoracje – zapoznanie z techniką malowania pastelami suchymi.
• Rakieta – zapoznanie z kompozycją.
• Wspomnienia z Warszawy- Zamek Królewski – malowanie farbą wodną.
• Zimowy obrazek - zapoznanie dzieci z twórczością Claude Monet (twórcą i przedstawicielem impresjonizmu) ”Bulwar Saint- Denis w Argenteuil zimą”; zapoznanie z techniką malowania gwaszem oraz gąbką.
• Skrzypce – zapoznanie dzieci z twórczością Georges Bragve; zapoznanie z techniką collage.
• Mój sen – zapoznanie z twórczością Emily Kome Konowarreye; zapoznanie z techniką malowania patyczkami do uszu, opuszkami palców – puentylizmem (pointylizmem).
• Na wiosennej łące - zapoznanie z techniką malowania kartonikiem.
• Kto to jest?- mój kolega, koleżanka,…- rysowanie postaci ludzkiej.

Innowacja ma charakter otwarty, można modyfikować i dostosować do potrzeb i możliwości dzieci.

W celu uzyskania jak najlepszych wyników w twórczej pracy dziecka, należy zwracać uwagę na to, aby zajęcia odbywały się w atmosferze zachęty, życzliwości, spokoju.

Techniki stosowane podczas zajęć musza być różnorodne, a pomoce do zajęć atrakcyjne, zaś same zajęcia musza przypominać wspaniała zabawę.

Aby uzyskać dobre wyniki w zaplanowanej działalności plastycznej, należy wybrać odpowiedni sposób wykonania pracy. Należy przewidzieć, ile czasu potrzebne będzie na wykonanie zadania. Mali twórcy pracują w różnym tempie, zgodnie z ich własnymi potrzebami i możliwościami oraz chęcią tworzenia. Dobrze jeśli dziecko i nauczyciel wspólnie uznają prace za skończoną, bądź uzgodnią ze dziecko wróci do niej w innym czasie  (jeśli pracę można podzielić na kilka etapów).

Ewaluacja

Prowadzenie innowacji pedagogicznej będzie na bieżąco podlegało ewaluacji, dokonywanej przez nauczyciela prowadzącego. Naturalną formą ewaluacji innowacji będzie:

• obserwacja postępów dzieci w wykonaniu prac plastycznych;
• poziom zadowolenia dzieci z własnych dokonań i umiejętności wykorzystywanych w procesie tworzenia;
• udział dzieci w konkursach;
  
• urządzanie wystawy prac plastycznych;
  

Bibliografia:

• Barff U., Burhard I. ,Każde dziecko to potrafi, Warszawa 1992
• Bird M., Gwieździsta noc Vincenta i inne opowieści…Historia sztuki dla dzieci, Nasza Księgarnia, 2017
• Fleck – Bangert R., O czym mówią rysunki dzieci, Jedność, Kielce 2001
• Lowenfeld V., W.I. Brittain, Twórczość rozwój umysłowy dziecka, PWN, Warszawa 1997
• Kitlińska Z., Rozwijanie ekspresji plastycznej, „Bliżej Przedszkola”, 2002 nr 6
• Jabłońska A., Zabawy plastyczne, Warszawa 1997
• Trojanowska A., Dziecko i plastyka, Warszawa 1988
• Kalbarczyk A., Zabawy ze sztuką, Impuls 2005
• Jąder M., Techniki plastyczne rozwijające wyobraźnię, Impuls 2005
• Marcinkowska K., Barwne fantazje, WSiP 1993
  

Opracowała: Anna Mozga
Miejsce realizacji: Przedszkole nr 427 w Warszawie