Czym jest nękanie?

Dziecko już od najmłodszych lat powinno być uczone, że nikt nie ma prawa go atakować fizycznie ani znęcać się nad nim psychicznie czy emocjonalnie. Jeśli zaś znajdzie się w takiej sytuacji - nie musi się tego wstydzić, ale powinno zgłosić się do zaufanych osób.

Z drugiej strony nie warto popaść w przesadę. W końcu nie chodzi o to, by dziecko było przewrażliwione na swój temat i stało się klasową “skarżypytą”.

Nękanie jest wtedy, gdy dziecko jest krzywdzone przez dłuższy czas i jest to działanie umyślne oraz dotkliwe. Może przyjąć różne formy:

• przemoc fizyczna - np. popychanie, szczypanie, bicie,
• przemoc psychiczna - np. wyśmiewanie, obrażanie, przezywanie,
• przemoc emocjonalna - np. wykluczenie z grupy,
• cyberprzemoc - robienie komuś krzywdy przy użyciu urządzeń elektrycznych, Internetu;

Jak przygotować dziecko na trudne sytuacje?

Buduj relację opartą na zaufaniu

Interesuj się sprawami dziecka i bierz jego emocje na poważnie. Powiedz, że doceniasz jego zaufanie. Chodzi o to, by dziecko wiedziało, że w razie trudnych sytuacji zawsze może Ci się zwierzyć. Zapoznaj się też z naszym artykułem: Jak krytyka wpływa na rozwój dziecka? Wpływ relacji na rozwój mózgu

Zapewnij poczucie bezpieczeństwa

Oczywiste jest, że nękanie może naruszyć poczucie bezpieczeństwa dziecka. Warto więc zadbać o przekazanie mu pewnej “instrukcji reagowania” - dzięki temu w trudnej sytuacji będzie czuło się pewniej. Zawczasu upewnij się, że dziecko wie do kogo przyjść z problemem nękania: rodziców, nauczycieli, opiekunów.
 
Poczucie bezpieczeństwa i stabilizacji zapewnisz też, budując u malucha poczucie godności - poprzez m.in. rozwijanie jego pasji, uczenie samodzielności. Dobrym pomysłem jest też zapisanie dziecka na lekcje samoobrony; jednak nie tylko po to, by umiało sprawnie reagować na ataki fizyczne. Takie kursy uczą też opanowania oraz świadomości własnej siły.

Sprawdź też: Jak budować poczucie wartości u dziecka

Ucz dystansu

Nie każda złośliwość rówieśników jest nękaniem. Pomóż dziecku zrozumieć, czym różni się przemoc fizyczna/psychiczna od zwykłego droczenia się. Staraj się też uczyć je empatii; czasem niewłaściwe zachowanie innego dziecka wynika po prostu z gorszego humoru. Krzywda mogła być wyrządzona nieumyślnie.

Powiedz więc dziecku, by nie brało wszystkich niemiłych komentarzy do siebie; a jeśli coś sprawia mu przykrość, może szukać rozwiązań pokojowych. Czasem zakomunikowanie komuś, że jego żarty sprawiają przykrość jest wystarczające do tego, by zaprzestał takiego zachowania.

Zachęcaj dziecko, by nie było obserwatorem

Ucz dziecko empatii. Jeśli widzi, że ktoś inny jest nękany, powinno reagować.

Dziecko może bać się, że samo zostanie ofiarą. Dlatego ucz, że jeśli samo nie poradzi sobie z sytuacją, powinno wezwać osobę dorosłą.

Miej otwarty umysł

Nigdy nie obwiniaj ofiarę nękania - nic, co zrobiło dziecko, nie powinno być tak okrutnie karane. Jednocześnie w trudnej sytuacji postaraj się zachować otwarty umysł i spojrzeć na swojego malucha obiektywnie. Zastanów się, dlaczego inne dzieci mu dokuczają. Czy są jakieś konkretne zachowania dziecka, które powodują, że odstaje od reszty grupy? Rozpoznanie pełnej sytuacji pozwoli Ci na udzielenie bardziej kompleksowej pomocy.

Bądź też gotowa na to, że to Twoje dziecko może nękać innych. Jeśli więc ktoś zgłasza takie sytuacje, nie wypieraj się. Porozmawiaj z dzieckiem na temat jego zachowania; powiedz, że powoduje ból innym dzieciom, Ty natomiast nie zgodzisz się na agresję (w jakiejkolwiek postaci).

Może też przyda Ci się: Kiedy dziecko bije inne dzieci. Sposoby na opanowanie agresji

Warto być też otwartym na różne formy pomocy. Choć często słyszy się, że nauczyciele w szkołach nic nie robią z nękaniem, nie można wrzucać wszystkich pedagogów do jednego worka. Współpraca między rodzicami a szkołą albo inną instytucją jest podstawą do rozwiązania sytuacji. Pamiętaj więc, gdzie możesz szukać pomocy: u wychowawcy, pedagoga czy psychologa szkolnego, u dyrekcji. Dopiero przy braku reakcji szkoły: u rejonowego oddziału kuratorium oświaty, policji, w fundacjach działających na rzecz krzywdzonych dzieci.

Polecamy również artykuł psycholog Dominiki Słowikowskiej Współpraca między rodzicami a nauczycielami pracującymi w przedszkolach