Co leży u podstaw Porozumienia Bez Przemocy?

Kluczowym dla metody NVC jest pragnienie (intencja) budowania kontaktu. Chodzi o nastawienie na stworzenie takiej przestrzeni dialogu, gdzie obie strony (albo więcej) będą wysłuchane, a ich potrzeby uwzględnione.

Co jest potrzebne?

Podstawą jest empatia. Do budowania relacji potrzebna jest chęć zrozumienia drugiej osoby, bez osądzania i etykietowania. Postawa empatyczna to również taka postawa, w której powstrzymujemy się od krytykowania i wydawania opinii na temat cudzych zachowań lub wypowiedzi.

Sprawdź też: Jak być empatycznym rodzicem?

Z empatii rodzi się wzajemny szacunek. Takie nastawienie do drugiej osoby sprawi, że jej potrzeby będą wysłuchane i uznane za ważne. NVC zakłada, że zrozumienie i szacunek budzą chęć współpracy i wzajemne zaufanie.

Istotne jest też założenie, że każdy konflikt można rozwiązać w taki sposób, by nie było “przegranych”. Porozumienie Bez Przemocy mówi, że na zaspokojenie potrzeb można znaleźć wiele różnych strategii. Stąd przekonanie, że w sytuacjach konfliktowych można wymyślić takie rozwiązania, które będą zaspokajały potrzeby wszystkich stron.

Dlaczego Porozumienie Bez Przemocy nazywamy Językiem Żyrafy?

Dlaczego żyrafa? Wg. Rosenberga zwierzę to jest symbolem łagodności; nie czyni krzywdy innym, ale też samo nie pozwala robić krzywdy sobie. Ważny jest też fakt, że żyrafa patrzy na wszystko z dystansem.

Przeciwieństwem Języka Żyrafy jest Język Szakala. Jest to sposób komunikacji pełen agresji, pozbawiony szacunku dla innych. Szakal symbolizuje tu drapieżnika, który jest nastawiony na zdobycie własnego celu - często kosztem innych (ich uczuć, potrzeb).

Może zainteresuje Cię też: Jak uczyć dziecko tolerancji?

Cztery kroki NVC

   
W Porozumieniu Bez Przemocy komunikaty powinny być oparte o cztery kroki. Warto jednak pamiętać, że nie zawsze trzeba je traktować literalnie. Chodzi raczej o takie ich stosowanie, by móc stworzyć przestrzeń dialogu, zrozumienia się nawzajem.

1. Obserwacja

Mówimy o tym co widzimy. W obserwacji trzymamy się faktów, natomiast unikamy wydawania opinii. Komunikujemy to, co by widziało “oko kamery”.

2. Uczucia

Mówimy o swoich uczuciach, wywołanych obserwacją (czyli przedstawionymi wcześniej faktami). Jednocześnie nie przypisujemy swoich wrażeń zachowaniom innych (np. Rozczarowałeś mnie jest określeniem, które przerzuca odpowiedzialność na drugą osobę).      

3. Potrzeby

Określamy swoje potrzeby. Według założeń NVC, wszyscy ludzie mają takie same potrzeby; niektóre są po prostu zaspokojone w danym momencie, a inne nie. Warto też pamiętać, by umieć odróżniać potrzeby od strategii - tzn. można mieć potrzebę zabawy, na którą są różne strategie (pójście do kina, układanie klocków, gra, itd.).

4. Prośba

Prośba zakłada, że druga osoba może nam odmówić. Jest to ważne, bo to odróżnia ją od żądania. Ważne, by prośba była konkretna i przedstawiona w sposób zrozumiały.      

NVC w relacji z dzieckiem - czy warto?

Metoda NVC z założenia ma umożliwić zbudowanie bliskiego, szczerego kontaktu z drugim człowiekiem. Porozumienie Bez Przemocy pozwala na nawiązanie i utrzymanie relacji z dzieckiem, która będzie budująca dla malucha. Wzmocni jego poczucie bezpieczeństwa, jak również pomoże wykształcić inne cechy ważne dla rozwoju społecznego.

Oto kilka powodów, dla których warto wypróbować NVC w wychowaniu dziecka:

• Opiera się na empatii. Po pierwsze - dzieci doświadczają empatii ze strony dorosłych, dzięki czemu czują, że ich uczucia i potrzeby są ważne. Po drugie, same uczą się okazywać empatię innym.
• Zakłada jasne określanie uczuć - dzięki czemu dzieci uczą się określania swoich emocji, rozumienia tego, co się z nimi dzieje.
• NVC unika etykietowania dzieci - zobacz, dlaczego to ważne: Dlaczego nie należy etykietować dzieci?
  
• Pomaga w nauce rozumienia swoich potrzeb. Uczy kreatywności i otwartości w szukaniu sposobów na ich spełnianie.
• NVC uczy asertywności.
• Opiera się o komunikat pozytywny, który jest przez dzieci lepiej słyszalny.

Od czego zacząć?

Jeśli chcesz dokładniej zrozumieć, o co chodzi w Porozumieniu Bez Przemocy, warto zajrzeć do źródeł - czyli treści zostawionych przez Marshalla B. Rosenberga. Napisał on kilka książek o metodzie NVC. Na YT są też filmiki z jego udziałem, wyjaśniające metodę Porozumienia Bez Przemocy. Ponadto dostępne są kursy NVC dla rodziców i opiekunów w szkołach trenerskich albo innych placówkach.

Przeczytaj również: Czym jest edukacja empatyczna?