Zabawy teatralne to ważny element pracy pedagogicznej przedszkola. Teatr będący syntezą sztuk, wykorzystuje wszystkie środki wyrazu artystycznego charakterystyczne dla różnych rodzajów twórczości. Kontakt dzieci z teatrem to nie tylko oglądanie spektakli teatralnych, ale przede wszystkim zabawa w teatr.

Rozbudzanie zainteresowania teatrem, odkrywania w sobie naturalnych predyspozycji i uzdolnień skłania dziecko do samodzielnej twórczości i działania. Dziecko przedszkolne ma naturalną dla swojego wieku i etapu rozwoju potrzebę wyrażania ekspresji twórczej: w mowie, ruchu, geście, rysunku, śpiewie. Z uwagi na to, że w przedszkolu prowadzone są zajęcia aktywizujące spontaniczną kreatywność dzieci, zabawa w teatr może być najbardziej interesującym i wyrazistym efektem tej pracy ujawniającym doświadczenia i osiągnięcia dzieci. Zabawy w teatr wszechstronnie i intensywnie wpływają na rozwój dziecka w wieku przedszkolnym. Teatr jest dla dzieci rzeczywistością wyjątkową, w której wszystko może się zdarzyć a odtwórca roli ma okazję realizować swoje marzenia, by stać się kimś innym. Wprowadzenie dzieci w świat sztuki poprzez zabawy teatralne przynosi im wiele korzyści, rozwija wyobraźnię, doskonali mowę, która staje się wyrazista i melodyjna, sprzyja umuzykalnieniu, rozwija płynność ruchów oraz zwiększa poczucie własnej wartości. Jest również okazją do wspaniałej zabawy, dającej wiele satysfakcji. Udział dzieci w odtwarzaniu treści utworu skłania je do zapamiętywania, koncentrowania uwagi na określonej działalności, kulturze mówienia i zachowania się. Podczas zajęć z tej dziedziny przedszkolak może  dowiedzieć się, jat powstaje sztuka teatralna i wzbogacić swój słownik o takie pojęcia jak np. reżyser, rekwizyty, dekoracja, kostiumy, ruch sceniczny, drama czy pantomima.

Zabawy w teatr wywierają duży wpływ na postawy moralne dzieci, wyostrzają zmysł obserwacji, kształtują osobowość i rozładowują nagromadzone emocje. Każde dziecko w wieku przedszkolnym pragnie sukcesu i uznania. Właśnie przedszkolne zajęcia teatralne stwarzają ku temu najlepsze warunki. W wychowaniu dziecka trzeba kłaść duży nacisk na przeżycia emocjonalne – uczyć je cieszyć się i smucić, dostrzegać dobro i zło. Dziecko wcielając się w postać przeżywa losy bohaterów literackich, utożsamia się z nimi, często naśladując ich postępowanie. Tworzenie w przedszkolu mini spektakli  pomada zrealizować zadania dydaktyczno- wychowawcze, służy uatrakcyjnieniu zajęć. Dobra, radosna zabawa dzieci, w której można dostrzec przekazywane im wartości wychowania teatralnego może być źródłem satysfakcji tak dla dzieci, rodziców jak
i nauczyciela.

Wieloletnie doświadczenia w przygotowywaniu dziecięcych przedstawień, teatrzyków, inscenizacji i różnego rodzaju występów utwierdziły mnie w przekonaniu, iż teatr w przedszkolu to doskonała forma pracy z dziećmi. Pozwala on być dziecku aktorem, scenarzystą, choreografem, dekoratorem a nawet reżyserem. Mając na uwadze to, jak wiele walorów posiadają zabawy teatralne i fakt, iż sprawiają ogromną radość i przyjemność  postanowiłam z dziećmi jak najczęściej „bawić się w teatr”. Aby zabawy teatralne rozszerzyć opracowałam plan pracy teatralnej pozwalający na szerokie wykorzystanie tej dziedziny sztuki w przedszkolu. Realizacja tego planu zależy głównie od postawy i zainteresowań nauczyciela, który spośród wielu treści zawartych w planie wybierze najbardziej odpowiednie dla swoich wychowanków, uwzględniając przy tym ich osobiste zainteresowania.

Cele planu:

• dziecko odkrywa własne możliwości i uzdolnienia artystyczne,

• dziecko potrafi słuchać, patrzeć, tworzyć i wyrażać własne przeżycia,

• dziecko kształci i wzbogaca własną pomysłowość, wyobraźnię oraz inwencję twórczą w różnych formach aktywności,

• dziecko rozwija własny potencjał pozytywnych wartości,

• dziecko potrafi współdziałać w zespole,

• dziecko odczuwa radość i satysfakcję z pozytywnych efektów działań,

• dziecko poznaje tajniki pracy aktora, reżysera, scenografa,

• dziecko rozwija zainteresowania teatrem i sztuką aktorską,

• dziecko wyzwala w sobie motywację do pokonywania trudności w kontaktach z ludźmi.

Zadania

• zapoznanie z różnymi formami teatru,

• opracowanie różnych tekstów, przygotowanie i wystawienie zgodnie

• z potrzebami i możliwościami,

• doskonalenie umiejętności komunikacji interpersonalnej,
  

• integrowanie zespołów, wzajemne pomaganie i odczuwanie potrzeb innych,

• rozwijanie myślenia twórczego u dzieci poprzez obcowanie z literaturą.

„Często sama zabawa w teatr jest większym sukcesem, niż sam występ przed publicznością”

Rola inscenizacji

• kształcenie uczuć, kształcenie postaw,

• kształtowanie wrażliwości estetycznej,

• kształtowanie świadomej dyscypliny,

• rozwijanie mowy i twórczego myślenia,

• ćwiczenie pamięci,

• rozwijanie zainteresowań czytaniem i teatrem,

• kształtowanie spostrzegawczości i umiejętności koncentracji.

Rodzaje inscenizacji

• teatr wycinanek (sylwety),

• teatr lalek (kukiełki, pacynki, marionetki),

• teatr cieni,

• sąd nad negatywnym bohaterem,

• żywy plan – dzieci układają scenariusz,

• żywy teatr – improwizacja,

• inscenizacja utworów literackich,

• zajęcia dramowe.

Tok metodyczny – inscenizacja utworu literackiego
1. Wybór utworu.
2. Kilkakrotne czytanie w celu zrozumienia treści.
3. Ćwiczenia w mówieniu z wyodrębnieniem wydarzeń.
4. Ćwiczenia z podziałem na role.
5. Podział ról z uwzględnieniem cech charakterystycznych przedstawionych postaci.
6. Zapamiętanie ról poprzez ćwiczenia (ćwiczenia emisji głosu – magnetofon, płyta z nagraniami).
7. Samodzielny wybór rodzaju inscenizacji.
8. Zaprojektowanie dekoracji i wykonanie jej.
9. Dobór odpowiednich rekwizytów.
10. Przygotowanie piosenek i tańców.
11. Opracowanie ostateczne scenariusza i wykonanie inscenizacji przez dzieci.

Formy pracy przygotowujące do wystąpień teatralnych

A. Wzbogacanie słownictwa;

• rozmowy o codziennych sprawach,

• omawianie konkretnych sytuacji, ilustracji, przedmiotów,

• poznawanie synonimów wyrazów,

• układanie krótkich opowiadań.

B. Rozwijanie mowy;

• ćwiczenia oddechowe,

• ćwiczenia artykulacyjne,

• ćwiczenia fonacyjne,

• ćwiczenia logarytmiczne,

• ćwiczenia usprawniające motorykę narządów mowy.

C. Środki ekspresyjne w interpretacji;

• głos,

• akcent,

• przestankowanie,

• tempo,

• rytm i rym,

• mimika, gest, postawa.

D. Inscenizowanie sytuacji – prowadzenie rozmowy np.;

• rozmowa o modzie lub pogodzie,

• rozmowa o kłopotach z dziećmi,

• dyskusji panów o samochodach itp.

E. Ruch;

• spontaniczne zabawy taneczne,

• rytmika,

• scenki ruchowo-mimiczne,
  

• gry zespołowe,

• zabawy do treści piosenek,

F. Współudział w pracach organizacyjnych;

• przygotowanie miejsca na występy, dekoracji,

• przygotowanie strojów, rekwizytów.

G. Ukazywanie piękna języka utworu zarówno współczesnego jak i klasyki, baśni, bajek, wierszy i opowiadań.

Metody dydaktyczne

• werbalna (słowna): rozmowa, słuchanie utworów literackich, nauka tekstów,

• czynna: gra dramatyczna (drama),

• oglądowa: oglądanie spektakli teatralnych, wystąpień rówieśników, książek, czasopism, ilustracji, zdjęć,

• pokazowa,

• praktycznego działania,

Formy pracy

• grupowa

• zespołowa

• indywidualna

Rodzaje aktywności

• literacka

• polonistyczna

• ruchowo-plastyczna

• muzyczna

• językowa
  

• społeczna

Środki dydaktyczne

• literatura dziecięca

• gry dydaktyczne

• kasety magnetofonowe, płyty CD z nagranymi piosenkami

• i krótkimi tekstami literackimi,

• kasety video,

• materiały plastyczne

Opracowała: Dorota Świerczek