Zachowania budujące seksualność dziecka

Rozwój seksualny rozpoczyna się już w okresie prenatalnym (na USG można obserwować reakcje seksualne - wzwody wśród chłopców - pod koniec życia płodowego). Po narodzinach dzieci potrzebują bliskości fizycznej: głaskania, przytulania, całowania - doznań zmysłowych dających poczucie bezpieczeństwa.

W dalszych etapach istnieje kilka typowych zachowań, budujących seksualność dziecka:

• Nauka korzystania z nocnika i toalety - Wbrew pozorom, nabywanie umiejętności samodzielnego zaspokajania potrzeb fizjologicznych jest istotnym elementem rozwoju seksualnego. Reakcje rodziców i opiekunów na jego próby korzystania z nocnika budują mu obraz tego, jak postrzega siebie, swoje ciało, a także zdolności i predyspozycje ciała.

• Podglądanie rodziców - W zależności od atmosfery panującej w domu, będzie ono jawne lub ukryte. Dziecko w wieku 3-5 lat zaczynają interesować się różnicami w budowie ciała albo też różnicami w stroju rodziców. Pojawiają się pytania o nazwy i funkcje różnych narządów. Dodatkowo u maluchów tworzy się tożsamość płciowa - najczęściej na podstawie relacji rodziców budują sobie obraz kobiecości i męskości oraz  zachowań z nimi związanymi. Ważne jest odpowiadanie na pytania dziecka i zaspokojenie jego wiedzy, zwłaszcza na temat budowy ciała i funkcjonowania narządów.

• Rozwój seksualny w grupie rówieśniczej - Grupa dzieci przedszkolnych na ogół swobodnie dzieli się wiedzą, bez zrozumienia dla norm społecznych. Dodatkowo dzieci często bawią się w doktora, szpital albo podglądają się nawzajem. Czasem maluch przynosi do domu zachowania, które rodzice mogą uznać za niesmaczne i nietaktowne. Ważna wtedy jest rozmowa z dzieckiem, wyrozumiałość i cierpliwe wyznaczanie norm albo korygowanie informacji od innych dzieci.

• Masturbacja wczesnodziecięca - Zaczyna się w momencie odpieluchowania, czyli wtedy, gdy dziecko uzyskuje swobodny dostęp do swoich genitaliów. Ważne jest uczenie dziecka prawidłowej higieny ciała (zwłaszcza rąk i narządów płciowych) oraz przypominanie, że strefy intymne są szczególnie wrażliwe na podrażnienia. Starszych przedszkolaków należy uczyć norm społecznych oraz intymności. O ile masturbacja nie jest zbyt częsta i nie staje się formą na rozładowanie napięcia emocjonalnego dziecka, mieści się ona w ramach zachowań normatywnych dla tego okresu rozwoju.

Zobacz: Jak rozmawiać na trudne tematy z przedszkolakiem?

Rozwój seksualny dzieci od 0 do 3 lat

Jest to etap, kiedy dzieci uczą się wyodrębniać siebie i własne ciało, poszczególnych elementów oraz ich budowy. Po 6 miesiącu życia na ogół odkrywają swoje narządy płciowe. W dalszym rozwoju zaczynają też rozumieć, czym się różnią dziewczynki od chłopców. Zaczynają się identyfikować z najbliższymi im przedstawicielami swoich płci, czyli z mamą lub tatą.

Maluchy są w bliskim, fizycznym kontakcie z rodzicami, zwłaszcza z mamą. Okazywanie przez rodziców zadowolenia z kontaktu z niemowlakiem mają ogromny wpływ na prawidłowy rozwój seksualny w dalszym życiu.

Mastrurbacja w tym wieku zdarza się stosunkowo rzadko. Pierwsze zachowania mogą pojawić się u 2-3-miesięcznych dzieci (zaciskanie ud lub ocieranie się o różne przedmioty) i wiążą się odkrywaniem przez dzieci uczucia przyjemności przez określone zachowania. Erekcja u chłopców oraz zwilżenie pochwy u dziewczynek to naturalne reakcje fizjologiczne, świadczące o tym, że narządy są w stanie prawidłowo reagować na bodziec fizyczny.

Rozwój seksualny dzieci od 3 do 6 lat

Dzieci w tym wieku zaczynają się interesować anatomią płciową (różnicami między płciami, różnicami między dziećmi a dorosłymi). Pojawiają się pytania o seks, ciążę, o rolę mamy i taty w powstawaniu dziecka. Dzieci zbierają informacje na temat otaczającego ich świata albo weryfikują to, czego kiedyś się już nauczyły.

Kulkulatki zaczynają też podglądać rodziców albo same się obnażać (tzw. ekshibicjonizm dziecięcy). Dzieci nie rozumieją jeszcze norm społecznych, a przez to nie odczuwają też wstydu w związku ze swoją nagością. W grupie rówieśników pojawiają się zabawy w doktora, w rodzinę, kiedy to dzieci dotykają swoich intymnych części ciała. Pojawiają się też pierwsze miłości dziecięce.

W tym okresie częściej zdarza się masturbacja, nie tylko w domu, ale też w miejscach publicznych. Ma ona na celu odprężenie i uzyskanie przyjemności. Ważne jest nauczenie go norm społecznych oraz granic intymności, bez przesadnego reagowania złością lub lękiem.

Sprawdź też: Jak rozwija się osobowość dziecka

Rozwój seksualny dzieci po 7 roku życia

Dzieci po 7 roku życia przyswajają sobie zachowania charakterystyczne dla własnej płci, bardzo silnie identyfikując się z własną płcią. Po ok. 12 roku życia pojawiają się pytania odnośnie zachowań seksualnych oraz częstsza masturbacja w miejscach prywatnych. Wtedy też dzieci zaczynają inicjować zbliżenia fizyczne z rówieśnikami (czasem wynikające z zakochania się, czasem z mylenia uczucia zakochania z pożądaniem). Nastolatki angażują się w pierwsze związki, odkrywają swoje upodobania seksualne.

Przeczytaj też: Rozwój fizyczny dziecka w okresie przedszkolnym