Okres przedszkolny to czas, kiedy u dziecka szczególnie mocno rozwijają się kompetencje społeczne. Uczy się utrzymywać relacje z rówieśnikami, ale też naśladuje zachowanie dorosłych. Dlatego ważne jest, by rodzice, dziadkowie i opiekunowie umieli przekazywać nie tylko wiedzę merytoryczną, ale też służyć przykładem.

Ucząc dobrych manier, pamiętaj:

Pokaż i naucz, a następnie wymagaj: maluch nie umie jeszcze zachować się w relacjach z innymi ludźmi, a co dopiero mieć świadomość istnienia savoir-vivre’u. Dlatego nie złość się, jeśli popełni gafę. Spokojnie wytłumacz, jak należy się zachować w takiej sytuacji, prezentując też, jak postępują rodzice - największy autorytet dla dziecka w tym wieku. Możliwe, że tę naukę będzie trzeba powtórzyć kilka razy, ale  stopniowo dziecko zapamięta określone wzory zachowań.

Bądź przykładem: upominanie dziecka nic nie da, jeśli zauważy, że rodzic postępuje zupełnie inaczej. Nie chcesz, żeby maluch używał wulgaryzmów? Nie przeklinaj w jego obecności. Ucząc dziecka dobrych manier, trzeba kierować się konsekwencją - wymaganie ich od innych osób bez stosowania samemu zakrawa na hipokryzję.

Ucz szacunku do innych: wyjaśnij, czym jest empatia i tolerancja. Rozwijaj w nim troskę o czyjeś dobro i uczucia, a także zachowanie nie potępiające inności. Więcej przeczytasz tu: Jak uczyć dziecko tolerancji?

Okazuj szacunek dziecku: maluch nie nauczy się szacunku, jeśli samo go nie doświadczy.  W nauce dobrych manier równie ważne jest budowanie jego poczucia własnej wartości. Savoir-vivre to nie sztuka bycia uległym. Dziecko ma prawo do innego zdania, do własnych sądów - ważne jest jednak, by umiało je przedstawić w sposób kulturalny. Dlatego ucz go samodzielności, zaradności i słuchaj co ma do powiedzenia.

Przeczytaj też: Dam radę! - jak budować pewność siebie u przedszkolaka

Kulturalnie - od podszewki

Dobrych manier należy uczyć już w domu. Wystarczy wdrożyć kilka podstawowych zasad, samemu ich przestrzegać i konsekwentnie wymagać ich od pozostałych członków rodziny:

Podstawowe zwroty grzecznościowe: w przedszkolach i żłobkach często zwane “magicznymi słowami”, czyli przepraszam, dziękuję i proszę. Sygnalizuj maluchowi, kiedy powinny być użyte. Nie zawstydzaj go, jeśli zdarzy się mu zapomnieć użyć któregoś. Po jakimś czasie maluch zacznie stosować te zwroty mechanicznie. Podobnie jest z powitaniem i pożegnianiem - uświadamiaj dziecku, że powinien używać tych słów również na placu zabaw, w przedszkolu, w czasie odwiedzin u cioci, itp..

Wulgaryzmy: naucz dziecko, że używanie przekleństw to powód do wstydu. Wybierzcie wspólnie inne wyrażenia, którymi będzie mógł dać upust emocjom. Wulgaryzmy dziecko może “przynieść” z podwórka albo przedszkola, dlatego ważne jest, by w domu wypracowywać z nim bardziej eleganckie słownictwo.

Sprawdź też: Brzydkie wyrazy u przedszkolaka. Jak reagować?

Kultura rozmowy i wyrażanie opinii: chcesz, żeby dziecko nie przerywało Ci rozmowy z innymi? Warto oczywiście uczyć go, że wtrącanie się w połowie słowa jest niegrzeczne. Pamiętaj jednak, żeby również dziecku dawać szansę na dokończenie zdania, kiedy chcesz mu coś powiedzieć. Ucz dziecka, by traktowało innych tak, jak samo chce być traktowane. Tyczy się to również szanowania opinii innych, a także powstrzymywania się od komentarzy, które mogłyby sprawić komuś przykrość.

Przeczytaj: Kłótnie między rodzeństwem - jak postępować?

Zachowanie przy stole: zasad savoir-vivre’u jest tu sporo, dlatego nie ma sensu wprowadzać od razu wszystkich. Warto jak najwcześniej dać dziecku sztućce do jedzenia, choć niekoniecznie od razu uczyć go, jak się używa ich poprawnie - maluch ma za słabo rozwiniętą motoryką, by sobie poradzić z tym zadaniem. Poza tym dobrze jest stosować kilka zasad: przy stole nie bawimy się, nie gramy, nie oglądamy bajek. W tym wypadku ważna jest rutyna, dzięki której po jakimś czasie dziecko będzie wiedziało, czego oczekiwać po wspólnym posiłku oraz stosownie do tego się zachować.