Podstawy edukacji ekologicznej

Najważniejsze w edukacji ekologicznej jest założenie, że są to działania długotrwałe. To znaczy, że nie wystarczą pojedyncze zajęcia organizowane z okazji Dnia Ziemi albo akcja Sprzątanie Świata. Wychowanie dzieci w poszanowaniu natury powinno opierać się na przypominaniu o proekologicznych postawach również na co dzień: segregacji śmieci, dbaniu o estetykę otoczenia, oszczędności w korzystaniu z wody i prądu, itd.

Warto też postawić na stwarzanie warunków, w których dziecko osobiście doświadczy darów natury. O zwierzętach nie tylko przeczyta w książkach, ale zobaczy je na spacerze. Wiedzę zdobędzie nie na podstawie “gotowców” przygotowanych przez nauczyciela, ale poprzez eksperymenty i samodzielne odkrycia.

Ważną kwestią jest też organizowanie zajęć o różnym charakterze. Spraw, że nauka ekologii była dla dziecka przygodą! Nawet przy ograniczonych środkach finansowych można stworzyć taki plan zajęć, że dziecko pozna, doświadczy i zrozumie dary natury w trakcie różnorodnych zajęć, zabaw i aktywności. Jak mogą wyglądać zajęcia organizowane w ramach edukacji ekologicznej w przedszkolu? Poznaj nasze propozycje!

Poszukujesz gotowych scenariuszy? Wejdź na: Scenariusze zajęć - Ekologia

Edukacja ekologiczna: pomysły na zajęcia w przedszkolu

Wycieczki, spacery, gry terenowe

Zajęcia, które wymagają najwięcej przygotowań, ale są dla dzieci najbardziej wartościowe: są przygodą, którą łatwiej zapamiętać, a dzięki temu - wynieść więcej z lekcji o ekologii. Warto więc organizować zajęcia, na których dzieci będą Odkrywcami albo Strażnikami Przyrody:

• spacery - jeśli w okolicy macie lasy, łąki albo chociaż park miejski - koniecznie zabieraj tam dzieci jak najczęściej! W czasie spacerów możecie zorganizować obserwacje przyrodnicze: szukać roślin, o których uczycie się na zajęciach, zwierząt i ich domków; możecie też zbierać pamiątki, które później wykorzystacie na zajęciach w przedszkolu (np. rośliny do zielnika, kamienie do malowania);
• wycieczki - skorzystaj z oferty parków, w których przewodnicy w ciekawy i profesjonalny sposób poprowadzą zajęcia dla dzieci. Szczególnie polecamy parki tematyczne, które prowadzą działalność edukacyjno-rozrywkową, np.: Baśniowe Sady Klemensa (woj. łódzkie), Mikrokosmos (woj. łódzkie), Zoom Natury (woj. lubelskie);
• gry terenowe - czyli połączenie zabaw, które nie tylko uczą o ekologii, ale też skłaniają do współpracy! Grę możesz oprzeć na zagadkach odnośnie przyrody. Ciekawą opcją jest też stworzenie gry tematycznej, opartej o tematy dawnych wierzeń. Opowiedz dzieciom, jakie zjawiska przyrody kryją się za “magicznymi mocami” dawnych bóstw: Peruna (bóg piorunów), Płanetnika (bóg kontrolujący chmury i obłoki), Strzyboga (bóg wiatrów i wichur);

Uprawianie roślin

Samodzielne sianie, plewienie, obserwacje przyniosą dzieciom wiele korzyści. Z jednej strony dostarczają wiedzy na temat tego, skąd się biorą kwiaty/zioła/owoce/warzywa. Z drugiej - uczą odpowiedzialności za przyrodę, a także za swoje zdrowie (uprawa ogródka jest też pretekstem do zajęć o zdrowym odżywianiu).

Nie macie ogródka przy przedszkolu? Postaraj się zorganizować dla dzieci większe doniczki, w których będziecie mogli zasiać np. zioła.

Warsztaty plastyczne

Zajęcia plastyczne dobrze wykorzystać jako dodatek do innych aktywności, które wychowują w poszanowaniu natury - np. na zakończenie:

• warsztaty z przedmiotami z recyklingu - zorganizuj warsztaty, na których materiałami będą przedmioty z recyklingu. Przykładowe tematy: Podwodny świat (z folii bąbelkowej, nakrętek plastikowych), Doniczki na kwiaty (z plastikowych pojemników po serkach lub jogurcie, sznurków, taśm), Zwierzęta (wykonane z rolek po papierze toaletowym i kolorowych tekturek), Miasto (praca przestrzenna z pomalowanych pudełek);
• wspólne wykonanie/ozdobienie śmietników - chcesz, by dzieci wyrzucały śmieci do odpowiednich pojemników? Zachęć ich do wspólnego wykonania opakowań/ ozdobienia pojemników na plastik, papier, odpady mieszane, itd. Dzięki temu w przyszłości będzie im łatwiej zapamiętać zasady recyklingu!
• związki sztuki i natury - zagadnienie możesz rozbić na dwa tematy Jak natura jest przedstawiana w sztuce? (krajobrazy) albo Jak natura jest wykorzystywana przez artystów do tworzenia? Zapoznaj dzieci z pojęciami: land art, asamblaż i kolaż (wykorzystujące też przedmioty do recyklingu).

Niezwykłe spotkania

Warto od czasu do czasu organizować zajęcia, na których pojawią się niezwykli goście. O kim mowa?

• zawody związane z przyrodą - jeśli masz taką możliwość, zaproś na zajęcia np.: leśnika, ekologa, biologa, weterynarza, zoologa, botanika, itd.;
• zwierzęta w przedszkolu - czyli zajęcia, które spodobają się każdemu maluchowi! Zorientuj się, czy ktoś w okolicy prowadzi zajęcia np. z dogoterapii albo alpakoterapii lub też mógłby przynieść zwierzęta do pokazania dzieciom (nie tylko koty czy chomiki, ale też gady, płazy i pajęczaki);

Eksperymenty

Eksperymenty wytłumaczą dzieciom w prosty sposób niektóre zjawiska fizyczne i chemiczne. Dzięki nim poznają cechy oraz właściwości niektórych elementów, a także odpowiedniego obchodzenia się z nimi:

• Gaz, ciecz, rzecz - porównajcie, jak zachowuje się woda w różnych temperaturach;
• W kubeczku, w dołeczku... - odmierzcie tę samą ilość wody i przelejcie ją do różnych naczyń. Określcie, jaki ma kształt i kolor;
• Co jest cięższe? - porównajcie jak się zachowuje woda z różnymi substancjami: olejem, solą, farbą, itd.;
• Zgaś - zaświeć - sprawdźcie, jak działają lampki choinkowe po wykręceniu jednej z nich;
• Tor przeszkód dla prądu elektrycznego - sprawdźcie, co przewodzi prąd, a co nie: do warsztatu potrzebujecie baterii, przewodów izolowanych, żarówki oraz różnych przedmiotów (np. gwoździa, kamyka, korka, nakrędki, szpilki, itd.);

Więcej pomysłów na eksperymenty dla dzieci znajdziesz tu:

• W laboratorium dźwięku, czyli eksperymenty i zabawy dla dzieci
• Zabawy ze światłem, czyli eksperymenty przedszkolaków
• Pomysły na eksperymenty naukowe dla przedszkolaków