Integracja sensoryczna to termin, który odnosi się do umiejętności rozumienia i porządkowania bodźców, jakie dostarczają zmysły. Prawidłowe ich kojarzenie pozwala na przykład zachowywać się adekwatnie do sytuacji. To właśnie dzięki integracji sensorycznej u dzieci rozwija się mowa, koordynacja ruchowa, umiejętność skupiania uwagi na jakiejś czynności oraz nawiązywania relacji z innymi ludźmi. Integrację sensoryczną rozwijamy przez całe życie, ale do trzeciego roku życia człowieka proces ten przebiega najintensywniej. Co się stanie, gdy jest on nieprawidłowy?

Najczęstsze objawy zaburzeń integracji sensorycznej u dzieci

Zaburzenia integracji sensorycznej u dzieci mogą powodować wiele nieprawidłowości. Warto więc obserwować malucha i w razie potrzeby reagować. Niepokojąca jest między innymi nadmierna wrażliwość na bodźce – dziecko bywa rozdrażnione, unika kontaktu fizycznego, nie lubi zabaw ruchowych… Alarmująca jest też zbyt mała wrażliwość, która może powodować, że dziecko na przykład kręci się wokół własnej osi czy celowo się o coś uderza. Takie zachowanie jest wynikiem poszukiwania mocniejszych wrażeń sensorycznych.

Dzieci, u których występują zaburzenia integracji sensorycznej, mają kłopoty z koordynacją ruchową. Przez otoczenie mogą być odbierane jako niezdarne – na przykład nie potrafią złapać piłki, czy jej rzucić. Słaba koordynacja ruchowa objawia się również w problemach z czynnościami manualnymi, wymagającymi precyzji. Należy do nich rysowanie, pisanie czy wycinanie.

Dzieci, u których integracja sensoryczna nie przebiega w sposób prawidłowy, mogą czuć niechęć do dbania o siebie. Jeśli więc kilkulatek nagminnie awanturuje się podczas mycia, nie chce obcinać paznokci i włosów, warto przyjrzeć mu się bliżej. Być może rodzice dostrzegą inne niepokojące objawy, takie jak impulsywność, niechęć do przytulania czy płaczliwość.

Twoje dziecko unika mycia? Sprawdź, jak to zmienić, zobacz: Sprawdzone sposoby nauczenia dziecka zasad higieny

Najważniejsze by rodzice nie bagatelizowali tych objawów, ponieważ same na pewno nie ustąpią. Co gorsza, z wiekiem problemy będą narastać, powodując jeszcze większe trudności w codziennym funkcjonowaniu dziecka i całej rodziny.

Diagnoza zaburzeń sensorycznych u dzieci

Im szybciej zostanie postawiona prawidłowa diagnoza, tym prędzej będzie można podjąć efektywną terapię. Dlatego najlepszym rozwiązaniem będzie znalezienie wykwalifikowanego terapeuty zaburzeń integracji sensorycznej. Tylko taka osoba będzie mogła oddziaływać na dziecko i pomoże mu w przyswajaniu skomplikowanych bodźców. Informacji i specjalistach można szukać między innymi na stronie internetowej Polskiego Stowarzyszenia Terapeutów Integracji Sensorycznej.

Pierwszym krokiem ku prawidłowej diagnozie jest zaangażowanie rodziców, którzy zaprowadzą swoją pociechę do gabinetu integracji sensorycznej. Terapeuta przeprowadza wywiad z rodzicami oraz obserwuje dziecko. Na tej podstawie może stwierdzić, na jakich płaszczyznach występują problemy i co konkretnie się dzieje. Na końcu ustala formę terapii – zwykle leczenie odbywa się poprzez zabawę i trwa do kilkunastu miesięcy. Wszystko zależy jednak od stanu dziecka.

Zaburzenia integracji sensorycznej – co je powoduje?

Czy można w jakiś sposób ustrzec się przed ryzykiem wystąpienia zaburzeń integracji sensorycznej? Ich wystąpienie często jest niezależne od postępowania rodziców i warunkuje się już podczas ciąży lub porodu. Niebezpieczeństwo pojawienia się tych zaburzeń znacznie zwiększają używki – z tych jednak kobiety w ciąży powinny świadomie zrezygnować. Zaburzenia sensoryczne wywoływane są też przez komplikacje podczas porodu, na przykład niedotlenienie.

Rodzice, którzy ograniczają dzieciom możliwość poznawania otaczającego ich świata, ciągle im czegoś zabraniając, także mogą przyczynić się do powstawania zaburzeń!