Moje dziecko się jąka
Moja córeczka Oliwia niedawno skończyła trzy latka. To bardzo grzeczna i mądra dziewczynka. Wspaniale się rozwija i szybko zaczęła mówić. Niestety niedawno zauważyłam, że zaczyna się jąkać i zacinać, szczególnie kiedy opowiada o czymś z przejęciem. Niedawno wróciłam do pracy, a Oliwia poszła do żłobka. Pytałam opiekunek czy nie zauważyły nic podejrzanego w jej zachowaniu, ale mnie uspokajały, że wszystko jest w porządku. Mimo wszystko się martwię, bo czytałam, że jąkanie u dzieci może być oznaką jakiś zaburzeń. Co mam z tym zrobić?
Droga mamo,
U dzieci w wieku trzech lat często zdarzają się problemy w płynnym mówieniu, jednak nie koniecznie musi to być jąkanie. Zaburzenia wymowy przeważnie mają rozwojowy charakter. Nasilenie częstotliwości powtarzania dźwięków u dzieci występuje w wieku dwóch i pół, trzech i pół i sześciu lat. Pojawiająca się wówczas niepłynność może mieć 3 różne rodzaje.
Pierwszy z nich, tzw. niepłynność semantyczna polega na braku swobodnego przechodzenia od jednej myśli do drugiej. W wypowiedziach dziecka często pojawiają się pauzy, powtórzenia lub rozpoczynanie zdań od samogłosek. Drugi rodzaj to niepłynność syntaktyczna, w której wymowa dziecka charakteryzuje się częstym stosowaniem poprawek i powtarzaniem przyimków i spójników. Ostatni rodzaj, tzw. niepłynność fonologiczna, objawia się trudnościami w przechodzeniu od jednej artykulacji do drugiej. Dzieci przeciągają i powtarzają głoski - często zmieniając tempo mówienia w obrębie jednej wypowiedzi.
Rozwojowa niepłynność mowy występuje w formie przejściowej i zazwyczaj ustępuje około 5 roku życia. Dziecko co jakiś czas wykazuje trudności w porozumiewaniu się, po których zazwyczaj następują okresy poprawnej artykulacji. Warto podkreślić, że przy rozwojowej niepłynności mowy dziecko nie jest świadome, że jego mowa inaczej brzmi i nie wykazuje lęku przed mówieniem. Dopiero gdy w czasie wypowiedzi dziecka można zauważyć jego nadmierne napięcie fizyczne i emocjonalne, bądź też lęk przed mówieniem konieczna jest pomoc logopedy.
Dlatego należy obserwować dziecko, nigdy na siłę nie poprawiać jego wymowy, cierpliwie słuchać. Można też zwrócić dziecku uwagę, aby myśli wypowiadało w spokoju, bez pośpiechu. W wieku trzech lat niepłynne mówienie może być wynikiem potrzeby wypowiedzenia przez dziecko dużej liczby informacji, co łączy się czasem z brakiem słów, które są w stanie je wyrazić.
Czasami jąkanie nie jest spowodowane żadnymi zaburzeniami. Wiem to po sobie, bo w dzieciństwie notorycznie się jąkałam. Działo się tak ponieważ chciałam szybko i dużo powiedzieć ;). Może spróbuj dać córce czas na wypowiedź, nie poganiaj jej i cierpliwie wysłuchaj. Mnie to pomogło i teraz nie mam żadnych problemów z jąkaniem.
Jąkanie u dzieci może mieć różne przyczyny. Wśród najczęstszych z nich jest występowanie jąkania u niektórych członków rodziny, opóźnienie rozwoju mowy u dziecka bądź obecność bardzo poważnych sytuacji życiowych przynoszących dużo stresu emocjonalnego. Mogą to być nawet takie sytuacje jak pierwszy zastrzyk, odseparowanie od rodziców bądź zła atmosfera w domu. Ważna jest obserwacja dziecka, kiedy i w jakich sytuacjach pojawia się jąkanie. Czy jest to tylko wynik stresu czy może coś poważniejszego. Ważny jest także spokój i danie dziecku poczucia bezpieczeństwa. Wszystko będzie dobrze Oliwia z pewnością niedługo przestanie się jąkać.